Αθανάσιος Φυλακτός εκ Κάτω Τζουμαγιάς (1908-1911) 

Φιλόλογος από την Τζουμαγιά ( Ηράκλεια ) Σερρών. Έβγαλε την Ελληνική Σχολή Ηράκλειας και το Διδασκαλείο του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Σερρών. Φοίτησε κατόπι με υποτροφία (κληροδότημα Κ. Μπέλλιου) στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πήρε πτυχίο το 1881 και αναγορεύτηκε διδάκτοράς της το 1883. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στη Μένα, Μόναχο και Λειψία (1891-1893).

Μορφή ακέραια και ηθική, με διαυγή πνευματικότητα και βαθιά φιλοσοφημένη σκέψη, εκτιμιούνταν από τους συγχρόνους του για την πολυμάθεια, την αρετή και τη φιλοπατρία. Συγκαταλέγεται στους προμάχους του Μακεδονικού αγώνα. Η συμβολή του στην πνευματική προετοιμασία της γενιάς του, για τη μεγάλη μάχη της εσωτερικής και εξωτερικής ελευθερίας της, υπήρξε πολυσήμαντη.

Δίδαξε διευθυντής στην Αστική Σχολή Μελενίκου (1881-1882) και καθηγητής στο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης (1884-1885) και Σερρών (1885-1888). Γυμνασιάρχης δε στο ίδιο Γυμνάσιο (1888-1890), Αδριανούπολης (1893-1894), Μπάγκειο Κορυτσάς (1895-1896), πάλι Σερρών (1896-1900), Μαράσλειο Φιλιππούπολης, διευθύνοντας ταυτόχρονα και τα Ζαρίφεια Διδασκαλεία, ως τη μέρα που ξεριζώθηκε ο ελληνικός πληθυσμός της περιοχής (1900-1906).

Ύστερα για τρίτη φορά στο Γυμνάσιο Σερρών, κατά την περίοδο της πιο σκληρής δοκιμασίας του Ελληνισμού της Μακεδονίας (1906-1908), μετά στο Παγκύπριο Λευκωσίας και στο Διδασκαλείο του (1908-1911), στη Θήβα (1911-1912), Λαμία (1912-1913), Αθήνα (καθηγητής) στο Α' Βαρβάκειο (αργότερα Γυμνάσιο θηλέων) και στα εκπαιδευτήρια Μακρή (1913-1921), τέλος ξανά γυμνασιάρχης στο Παγκύπριο και διευθυντής τού Διδασκαλείου του (1921-1924).

Έγραψε διάφορες παιδαγωγικές και ιστορικές μελέτες (οι τελευταίες ιδιαίτερα πολύτιμες, γιατί αφορούσαν χαμένες πια σήμερα για τον Ελληνισμό πατρίδες), που έμειναν δυστυχώς ανέκδοτες.

Μετέφρασε επίσης και σχολίασε πολλούς ξένους συγγραφείς, όπως το έργο: Psyche του Erwin Rhode κ.ά. Ανάμεσα στις εργασίες του διακρίνονται οι πανηγυρικοί λόγοι, λυρικά υποδείγματα ύφους και καθαρού γλωσσικού αισθήματος, που εκφώνησε κατά καιρούς στις πόλεις όπου δίδαξε. Μερικοί απ' αυτούς τυπώθηκαν σε ξεχωριστά φυλλάδια ή σε τοπικές εφημερίδες και αναδημοσιεύτηκαν απ' το γιο του Αδριανό, συγκεντρωμένοι σ' ένα τόμο με τίτλο: Λόγοι εκπαιδευτικοί και πανηγυρικοί, Αθήναι 1966.